Αναδημοσίευση από το blog Our baba doesn't say fairytales
09/09/14
Τρόμο προκαλεί το πως το φύλο και οι διαχωρισμοί του, υπάγονται στο κεφάλαιο, και μετατρέπονται σε μορφές αξιοποίησης του κεφαλαίου, μετατρέπουν το γυναικείο σώμα σε πεδίο μάχης. Γίνεται έτσι αδιαχώριστο το τι αποτελεί έμφυλο και τι “ταξικό” διαχωρισμό, καθώς για την αναπαραγωγή της αξίας ώς κοινωνική σχέση ο έμφυλος, διαχωρισμός γίνεται πεδίο, οικονομικής αξιοποίησης και αντίστροφα η οικονομική εξάρτηση γίνεται πεδίο αναπαραγωγής της έμφυλης εξουσίας. Ο ένας διαχωρισμός γίνεται αναγκαία προϋπόθεση του άλλου και ταυτόχρονα αποτέλεσμα του. Το που ξεκινά η αλήθεια και που τελειώνει η προκατάληψη είναι αμφίβολο αλλά το γεγονός παραμένει πως έστω και ένα 1% από όσα αναφέρονται να είναι αλήθεια, είναι πολύ σοβαρά περιστατικά. Μια καλή αφορμή για να είμαστε ενάντια σε όλο το βούρκο του υπάρχοντος. Οι κοινωνικές σχέσεις σε διεθνές επίπεδο πλέον περιπλέκονται τόσο πολύ που η τάξη δεν παίρνει μορφές μόνο οικονομικού/μισθολογικού διαχωρισμού και γίνεται αδύνατο να μιλήσουμε για καθαρά έμφυλη ή οικονομική καταπίεση όταν μέσα σε αυτή συμμετέχει και αναπαράγεται ένα περίπλοκο πλέγμα από διαχωρισμούς, και ιεραρχίες, ταυτότητες σχέσεις κτλ, από γυναίκες, άντρες, ντόπιους ξένους κτλ…
Η σύγχρονη μέθοδος αξιοποίησης του κεφαλαίου: τάξη, έθνος, φύλο, μετανάστευση. Τα Βαλκάνια στο επίκεντρο.
Η Βοσνία και η Μακεδονία έχουν υπογράψει μια περίεργη εργασιακή συμφωνία με το Κατάρ για ανταλλαγή εργατικού δυναμικού. Φαίνεται ότι και το Κόσοβο σύντομα θα κάνει το ίδιο. Τι αντιμετωπίζουν όμως οι βαλκάνιοι εργάτες όταν φτάνουν στο πλούσιο εμιράτο; Αξιωματούχοι από το Κατάρ, μια έρημος που είναι όμως και η πιο πλούσια χώρα στον κόσμο, ” στρατολογούν” γυναίκες από τη Βοσνία και τη Μακεδονία για να δουλέψουν εσώκλειστες ως υπηρέτριες και άλλες παρόμοιες δουλείες, που έχουν χαρακτηριστεί ως “σύγχρονη δουλεία” και ” μισθωτή σκλαβιά”.Παραδόξως αξιωματούχοι από Βοσνία, Μακεδονία και Κόσοβο δεν έχουν εκφράσει κάποια άποψη πάνω σε αυτά τα γνωστά προβλήματα, και αντιθέτως λένε στο κοινό ότι το Κατάρ είναι ένας παράδεισος και ένα ασφαλέστατο μέρος για δουλειά.
Η Denisa Maglic-Sarajlic, η υφυπουργός πολιτικών δικαιωμάτων της Βοσνίας, λέει ότι το Κατάρ αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για εργασία για τις γυναίκες της χώρας στο εξωτερικό. Ο υπουργός Sredoje Novic συμφωνεί με την υφυπουργό, και λέει ότι η οικιακή εργασία στο Κατάρ είναι ασφαλέστερη από άλλες χώρες. “Ο λόγος που υπογράψαμε αυτή τη συμφωνία είναι για να προστατέψουμε τους πολίτες μας από την δυσάρεστη θέση στην οποία είχαν βρεθεί να ψάχνουν εργασίας σε άλλες χώρες. Στο Κόσοβο ο υφυπουργός εργασίας Fatmir Shurdhaj είπε ότι “η κυβέρνηση του καταβάλει τη μέγιστες προσπάθειες ώστε οι πρώτοι εργάτες να φτάσουν στη Doha στις αρχές του 2014”. Η συγκάλυψη των πολλών δομικών προβλημάτων των χωρών οικονομιών του Κόλπου, που οδηγούν στην εκμετάλλευση ξένων γυναικών ως εργατικό δυναμικό, είναι παραπλανητική. Φυσικά δεν έχουν υποστεί όλες οι οικιακές βοηθοί κακομεταχείριση από τα αφεντικά τους, πολλές από τις αναφορές είναι γεμάτες με στερεότυπα και κλισέ για τους “βαρβαρους άραβες” και τους μουσουλμάνους. Όμως ο αριθμός των γυναικών που πραγματικά έχουν φύγει και ζητήσει βοήθεια από τις πρεσβείες τους, είναι αρκετός για να χτυπήσει το συναγερμό.Η πρεσβεία της Ινδονησίας δήλωσε ότι δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει το φαινόμενο των κακοποιημένων γυναικών που ζητούν καταφύγιο στη πρεσβεία, ενώ όταν ζήτησε να δουλεύουν οι πολίτες της για τουλάχιστον 400ε το Κατάρ αρνήθηκε.
Αυτό σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι στη Βοσνία και τη Μακεδονία, ήταν ενήμεροι για αυτά όταν υπέγραφαν τις συμφωνίες.Οι Φιλιππίνες, το Νεπάλ, και η Ινδονησία, όλες έκαναν κάποιες ενέργειες για να προστατέψουν σε κάποιο βαθμό τους μετανάστες εργάτες τους από την άγρια εκμετάλλευση στο Qatar. Και όταν προτάθηκε στην Καμπότζη η ίδια προσφορά, όπως στη Μακεδονία και τη Βοσνία η χώρα είπε όχι. Σε αντίθεση με αυτό, οι κυβερνήσεις στην Βοσνία δεν έχουν κάνει τίποτα για να αποφύγουν και να αποτρέψουν οι γυναίκες τους να μην καταλήξουν, απλήρωτες, εκμεταλλευόμενες, κακοποιημένες ή και νεκρές . Το Κόσοβο ακόμα διαπραγματεύεται τους όρους της συμφωνίας και ίσως να μην είναι τόσο παθητικό όσο των γειτονικών χωρών.
Η απόφαση να σταλούν γυναίκες για εργασία στο Κατάρ είχε να κάνει προφανώς με τα γιγαντιαία ποσοστά ανεργίας στις βαλκανικές χώρες. Η Βοσνία, το Κόσοβο και η Μακεδονία έχουν από τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στη χώρα.
Αλλά υπάρχει και άλλος λόγος για την αυξανόμενη επιρροή της χώρας με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα στο κόσμο, στα Βαλκάνια. Ο πρώην εμίρης του Κατάρ, που παραιτήθηκε πριν από ένα χρόνο για να μπει στη θέση του ο υιός του, έχει επισκεφθεί τη Μακεδονία πολλές φορές για να συζητήσει επενδύσεις στη χώρα στον τομέα του τουρισμού, ενώ το εμιράτο πρόσφατα χάρισε στη Μακεδονία δωρεάν ένα ολοκαίνουριο κτήριο στο κέντρο της της Doha για να στεγαστεί η πρεσβεία. Στη Βοσνία ο εμίρης συνεργάστηκε ο ίδιος με την κυβέρνηση και ίδρυσε το Al jazeara Balkan , που εκπέμπει στο B/C/S κάθε μέρα για 6 ώρες από τα κεντρικά του που είναι στο Sarajevo. Επίσης δώρισε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για να χτιστεί το “ισλαμικό κέντρο” της πόλης και νέο Τζαμί (διαφημίζοντας το ως το “ομορφότερο τζαμί της Ευρώπης) στην Αδριατική ακτή, κοντά στα σύνορα με την Κροατία.
Ο εφιάλτης της οικιακής εργασίας στο Κατάρ ξεκινάει κάπως έτσι: Όσο είναι ακόμα στη πατρίδα της, ο μέλλοντας εργοδότης της κοπέλας συμφωνεί και υπογράφει ένα συμβόλαιο για μηνιαίο μισθό. Με το που φτάνει στο εμιράτο, ο εργοδότης μειώνει στο μισό περίπου τον συμφωνηθέντα μισθό, καθώς μιας και είσαι εκεί είναι σχεδόν αδύνατο να κάνες το οτιδήποτε, παρά να δεχτείς τη μείωση. Έτσι και αλλιώς δεν μπορεί να αφήσει τη χώρα χωρίς την άδεια του εργοδότη της.(!?)
Οι οικιακοί βοηθοί εκεί, δεν μπορούν να φύγουν από τη χώρα, να νοικιάσουν διαμέρισμα ή να ανοίξουν τραπεζικό λογαριασμό χωρίς να έχουν άδεια από τον εργοδότη τους.
Αυτού του είδους το σύστημα προκύπτει από την kafala[1], όπου ο εργοδότης ή kafeel ουσιαστικά έχει τους εργαζόμενους του σαν ιδιοκτησία του. Ακόμα και η βίζα είναι συνδεδεμένη με τον kafeel, οπότε ακόμα και αν παραιτηθεί για να γλυτώσει την κακομεταχείριση ή τον χαμηλό μισθό, η βίζα της ακυρώνεται αυτόματα. Οπότε αυτόματα γίνεται παράνομη μετανάστρια, και μπορεί ακόμα και να φυλακιστεί. Επίσης είναι σύνηθες ο kafeel να αναγκάζει τους εργάτες να του παραδώσουν όλα τα έγγραφα τους, ακόμα και το διαβατήριο, με σκοπό να τα κρατήσει για όλη τη διάρκεια του συμβολαίου.Αυτό σημαίνει ότι οι εργάτες είναι κυριολεκτικά παγιδευμένοι στο Qatar. Ο kafeel έχει επίσης την ευθύνη για το οτιδήποτε παράνομο κάνει ο μετανάστης. Αυτό χρησιμοποιείται σαν δικαιολογία για να τους αφαιρέσουν ακόμα περισσότερα δικαιώματα όπως το δικαίωμα σε κινητό τηλέφωνο και άδειες, από φόβο μην κάνουν κάτι “αρνητικό”. Μια γυναίκα από το Κατάρ έγραψε στο Qatarliving.com για τις οικιακές βοηθούς: “άμα τους δόσεις μια μέρα άδεια πάνε και πηδιούνται με άντρες” Οι υπόλοιποι στο site φαίνεται να συμφωνούσαν μαζί της, όχι άδειες . Ένας άλλος έγραψε ότι κρατά την βοηθό του κλειδωμένη στο σπίτι διαρκώς και ότι μόνο μια φορά το μήνα πάει μαζί με κάποιον επιβλέποντα στο φαρμακείο για να αγοράσει ότι της χρειάζεται. ‘Ένας άλλος σχολιαστής είπε ότι έχει εγκαταστήσει μια μικρή κάμερα στο υπνοδωμάτιο της βοηθού του.
Μερικά από τα περιστατικά είναι τόσο σκληρά που είναι δύσκολο να διαβάζει κανείς.
Πρόσφατα μια κοπέλα 17 χρονών βιάστηκε πολλές φορές από τον εργοδότη της, όταν έφτασε στο Κατάρ. Μια άλλη γυναίκα-30 χρονών γέννησε ένα μωρό μετά από βιασμό και το παράτησε στη Doha στο αεροδρόμιο καθώς έφευγε πίσω για Μακεδονία. Είπε ότι ήταν τρομοκρατημένη από το τι μπορεί να σκεφτούν οι δικοί της στη Μακεδονία άμα γυρνούσε με το μωρό πίσω. Μετά επανενώθηκε με το μωρό. Άγριοι ξυλοδαρμοί και λεκτικές επιθέσεις είναι συνηθισμένοι . Η “Genoveva” (δεν είναι το πραγματικό της όνομα), μια οικιακή βοηθός από της Φιλιππίνες λέει ότι ο εργοδότης της της έκοψε τα μαλλιά κοντά τη στιγμή που ήρθε, θυμάται τα ονόματα που τη φώναζε: Σκύλα, ζώο. Γαϊδούρα.
Η κακομεταχείριση των οικιακών βοηθών είναι τόσο κοινό φαινόμενο που η πρεσβεία των Φιλιππίνων έχει ξεχωριστό παράρτημα για όσους θέλουν να κάνουν καταγγελίες για κακομεταχείριση ή παρενόχληση. Αξιωματούχοι από την Ινδονησία λένε ότι κάθε μέρα περίπου 3 με 4 γυναίκες έρχονται για να αναφέρουν παρόμοια προβλήματα και να ζητήσουν βοήθεια. Στη πρεσβεία έχουν ξεχωριστό δωμάτιο για τις γυναίκες με τέτοια προβλήματα που είναι γεμάτο με φωτογραφίες από χτυπημένες γυναίκες.
Υπάρχει βέβαια και η υπόθεση της “M.” που βρέθηκε νεκρή μέσα στη βίλα του εργοδότη της, η οποία ήταν 24 χρονών και μόλις 38 κιλά όταν βρέθηκε. Οι ιατροδικαστές είπαν ότι από το σώμα της φαίνεται ότι την είχαν λιμοκτονήσει για κάποιους μήνες. Περίπου 6.Στη συνέχεια διαβάζουμε:
“Τα τραύματα της ήταν βαριά: Είχε 43 μελανιές (ένας αξιωματούχος μετά είπε ότι υπάρχει πιθανότητα να την έκαψαν με το σίδερο που σιδέρωνε ρούχα), της έλλειπε ένα δόντι,το δέρμα τη είχε σημάδια από εγκαύματα τσιγάρων, ενώ είχε σημάδια από μαχαιριές. Όταν η αστυνομία έψαξε το σπίτι φαίνεται να βρήκε τα όπλα της δολοφονίας:Ένα μαχαίρι κουζίνας και ένα τασάκι, και τα δύο καλυμμένα με αίμα. Την είχε σκοτώσει ο εργοδότης της.”
Όπως πολλές οικιακοί βοηθοί στο Qatar, η M. δούλευε για να βοηθήσει την οικογένεια της. Μετά τη δολοφονία, αποφάσισαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να δεχτούν την χρηματική αποζημίωση για την δολοφονία της “diyya” ή “τα ματωμένα χρήματα” όπως τα χαρακτήρισαν. Η ζωή της M. υπολογίστηκε στα $40,000 —λιγότερο από το μισό του κατά κεφαλήν εισοδήματος στο Κατάρ. Ο δολοφόνος της πήρε 3 χρόνια στη φυλακή.
Το Νεπάλ πρόσφατα έθεσε νόμο που λέει ότι γυναίκες κάτω των 30 απαγορεύεται να δουλεύουν στον Περσικό κόλπο. Οι Φιλιππίνες ζήτησαν όλοι να παίρνουν μισθό τουλάχιστον 400ε αλλά το Κατάρ διέκοψε τη συνεργασία. Η πρεσβεία της Ινδονησίας είπε ότι δεν μπορεί πλέον να ανταπεξέλθει στις αναφορές για κακοποίηση από γυναίκες πολίτες της στο Κατάρ.
Οπότε το εμιράτο έπρεπε να κοιτάξει αλλού για δουλειές. Όπως μετέδωσε το πρακτορείο Doha News, “Οι χώρες με τις οποίες το Κατάρ μέχρι πρόσφατα συνεργαζόταν για να αντλεί οικιακές βοηθούς έχουν απαιτήσει δικαιώματα για τους πολίτες του, λόγω αυτού αλλά και λόγω της αυξανόμενης ζήτησης σε βοηθούς που αυτές οι χώρες δεν μπορούν να καλύψουν το Κατάρ ήρθε σε συμφωνία με άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και τη Βοσνία…”
Το Καράτ ζητά βοηθούς από τη Βοσνία, το Κόσοβο και τη Μακεδονία καθώς δεν θα χρειαστεί να υπογράψει κάποια συμφωνία για “κατώτερους μισθούς”. Σύμφωνα με το πρακτορείο εργαζομένων El-Awlawya Manpower στη Doha, οι γυναίκες από τη Βοσνία και τη Μακεδονία θα λαμβάνουν το ποσό των 190$ το μήνα.
Αν υπολογιστεί ανα ώρα, αυτό είναι μισθός δουλοπάροικου. Μια αναφορά του προηγούμενου έτους ανέφερε ότι για προφανείς λόγους οι οικιακές βοηθοί στο Κατάρ πληρώνονται λιγότερα και δουλεύουν περισσότερες ώρες από κάθε άλλο επαγγελματία. Η αναφορά υπολόγισε ότι οι ώρες αυτές βγαίνουν περίπου 60-με 100 ανα εβδομάδα. Με τον μισθό της Βόσνιας ή της Μακεδονίτισσας εργάτριας αυτό βγαίνει περίπου 0.48$ την ώρα. Οι διαφωνίες για τις οικιακές βοηθούς και την καλύτερη χώρα για αυτές, είναι συχνό θέμα συζήτησης στο Κατάρ. Οι συζητήσεις αυτές μερικές φορές φτάνουν μέχρι το ίντερνετ και είναι όπως τις περιμένεις: Όπως έγραψε μια Ευρωπαία γυναίκα επιχειρηματίας που ζει μόνιμα στο Κατάρ , “μην προσλαμβάνεται φιλιππινέζες είναι μπελάς (μπορώ να έχω κινητό τηλέφωνο κυρία; μπορώ να έχω άδεια σήμερα κυρία, μπορώ να έχω δικό μου φαγητό ξεχωριστά κυρία..μπλά μπλά μπλά..)και τεμπέλες. αντί να δουλεύουν κάθονται και κοιτούν τις φωτογραφίες των οικογενειών τους, lol”.
Φυσικά οι αναφορές για τις Βόσνιες και Μακεδονίτισσες εργάτριες στον Κόλπο δεν είναι απλό θέμα και είναι αρκετά αντιφατικές. Είναι οι πρώτες από την Ευρώπη που πάνε εκεί. Μερικά τοπικά ΜΜΕ στο Κατάρ αναφέρουν ότι οι τοπικές γυναίκες φοβούνται για την σταθερότητα των γάμων τους από τις “εξωτικές και πρόστυχες Ευρωπαίες”. Άλλες λένε ότι μόνο γυναίκες άνω των 45 πρέπει να έρχονται στο Κατάρ. Όπως αναμενόταν υπήρξε αντίδραση σε όλη τη βαβούρα για τις “λευκές Ευρωπαίες βοηθούς”. Ο Zaher el Omari από το πρακτορείο El-Kabas Manpower είπε ότι, “οι γυναίκες από την ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια δεν είναι κατάλληλες για την κοινωνία του Κατάρ, για μια οικογένεια Αράβων θα είναι δύσκολο να δεχτούν μια γυναίκα, ψηλή ξανθιά με γαλανά μάτια.”
Καθώς το Κατάρ είναι έτοιμο για το Μουντιάλ του 2022,έχει προταθεί να γίνουν αλλαγές στη kafala. Αλλά παραμένει πολύ δημοφιλές: 9 στους 10 είπαν ότι δεν επιθυμούν κάποια αλλαγή στο σύστημα της kafalaa ενώ ένα 30% από αυτούς είπα ότι το θεωρεί πολύ χαλαρό (!?). Ένα προσχέδιο νόμου που θα εγγυόταν κάποιες βασικές ελευθερίες για τις οικιακές βοηθούς σταμάτησε με δικαστική απόφαση καθώς πολλοί πολίτες του Κατάρ εναντιώθηκαν σε έναν προσχέδιο που θα προέβλεπε άδεια 1 μέρα την εβδομάδα.
Οι πολιτικοί της Μακεδονίας και της Βοσνίας έχουν σημαντικές ευθύνες που εκθέτουν τους πολίτες τους σε τέτοιους κινδύνους. Όπως έγραψε και ο ποιητής Mohammed al-Ajamiο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια στο Κατάρ: “Οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου, και αυτές των Αράβων, είναι χωρίς εξαίρεση, ένα μάτσο καθάρματα”.
πηγή balkanist
[1]Το σύστημα kafalaa είναι ένα σύστημα διαχείρισης της μετανάστευσης στα αραβικά εμιράτα με βάση το οποίο είναι αδύνατο να εισέλθεις στη χώρα χωρίς να έχεις ήδη βρει εργασία κάπου ενώ είναι αδύνατο να αλλάξεις εργασία άμα δεν έχουν πρώτα συνεννοηθεί οι εργοδότες μεταξύ τους. Αποτελεί έτσι την απόλυτη θεσμοθετημένη μορφή του “κεφαλαίου ως κοινωνικής δύναμης” την απεικόνιση πλέον του γενικού συμφέροντος της αστικής τάξης στη διαχείριση της εργασίας.
και δύο σύντομα βίντεο για το ζήτημα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου