Στη δημοκρατική αρένα με τα θηρία

Από το καλοκαίρι, στη Θεσσαλονίκη (και συγκεκριμένα στην άλλοτε προσφυγική γειτονιά της Τούμπας) έκανε την επανεμφάνισή του ένα φαινόμενο που συχνά έχουμε δει σε γειτονιές του κέντρου της Αθήνας: οι ρατσιστικές επιτροπές κατοίκων οι οποίοι 'ανησυχούν' για την 'υποβάθμιση' που προκαλούν με την παρουσία τους οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. 

Στο δημόσιο λόγο, ο 'ρατσισμός από τα κάτω' συνεχώς κολακεύεται, ως μια κατά βάθος υγιής αντίδραση ανθρώπων ανήσυχων για το μέλλον των παιδιών τους, άσχετα αν ορισμένες φορές, όπως π.χ. στον Άγιο Παντελεήμονα και στην πλατεία Αττικής, αυτή η 'υγιής αντίδραση' αποδείχθηκε βούτυρο στο ψωμί της φασιστικής τρομοκρατίας, αφού ήταν το απαραίτητο συμπλήρωμα των ρατσιστικών πογκρόμ: μετά από το πέρασμα των χρυσαυγίτικων ταγμάτων εφόδου υπήρχαν πάντα 'κάτοικοι' πρόθυμοι να εμφανιστούν on camera για να δικαιολογήσουν τα πογκρόμ επικαλούμενοι την 'υποβάθμιση'. 

Χωρίς αυτόν τον ρατσισμό, εξάλλου, θα ήταν αδύνατη η ανάδυση στην ελληνική κοινωνία του φασισμού ως μαζικού κινήματος, όπως συνέβη πριν από δύο περίπου χρόνια. Μπορεί ο 'ρατσισμός από τα κάτω' να τρέφεται όντως από τις κρατικές πολιτικές, αλλά έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, και πρέπει να αντιμετωπιστεί στην ιδιαιτερότητά του.

Αναδημοσιεύουμε εδώ, από το Athens Indymedia (24/09/14), ένα κείμενο για όσα διαδραματίζονται σήμερα στην Τούμπα, από τη Φάμπρικα Υφανέτ (αυτοδιαχειριζόμενο χώρο ο οποίος λειτουργεί στη συγκεκριμένη συνοικία).

Για το ίδιο θέμα μπορεί, επίσης, κανείς να δει και τα κείμενα της Αντιφασιστικής Επιτροπής Τούμπας και του Αντώνη Γαζάκη (στο alterthess).


Στη δημοκρατική αρένα με τα θηρία

Στο κεντρικό θεωρείο οι άρχοντες

… «για λόγους ανθρωπιστικούς αλλά και προκειμένου να μην απολέσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια του συγκεκριμένου προγράμματος ο δήμος Θεσσαλονίκης υπέβαλε την σχετική πρόταση για τη δημιουργία ξενώνα (στην Τούμπα) προσφύγων αιτούντων ασύλου προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων. Η συγκεκριμένη δομή φιλοξενίας θα υλοποιηθεί με εταίρους την Κοινωνική Οργάνωση νέων "ΑΡΣΙΣ" και το "Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες"».
Γ. Μπουτάρης

Ο δήμαρχος Γ. Μπουτάρης ως γνήσιος επιχειρηματίας γνωρίζει τη μυρωδιά από το χρυσάφι και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να το αρπάξει. Η στιγμή αυτή έφτασε. Το χρυσάφι παρουσιάστηκε υπό τη μορφή ευρωπαϊκών κονδυλίων. Χωρίς φόβο και πάθος μας δηλώνει πως δεν πρόκειται να αφήσει να χαθεί αυτή η ευκαιρία για κερδοφορία.

Και το παιχνίδι ξεκινά. Τεράστια χρηματικά ποσά αλλάζουν χέρια μεταξύ Ε.Ε, κράτους, δημοτικών αρχών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (MKO) για τη δημιουργία αυτού του ξενώνα πολιτικών προσφύγων, σε μία χώρα με το μικρότερο ποσοστό χορήγησης πολιτικού ασύλου στην Ε.Ε. Ποσά τα οποία φυσικά διατίθενται στο ελάχιστο για τους μετανάστες. Μάλλον κάτι μας λέει αυτό!

Παράλληλα η παρουσία των MKO αναλαμβάνει την «απενοχοποίηση» του επιχειρηματικού deal ντύνοντας το με λίγες δόσεις ανθρωπισμού και εθελοντισμού. Το κράτος πρόνοιας αναδιαρθρώνεται, συρρικνώνει τις κοινωνικές παροχές και το κενό που ανοίγεται έρχεται να το καλύψει η ιδιωτική πρωτοβουλία. Ως τέτοιες και οι ΜΚΟ που αναδύθηκαν στο προσκήνιο από τα προηγούμενα χρόνια, εδραιώνουν πλέον την παρουσία τους. Με αυτήν την υποχώρηση τακτικής, το νεοφιλελεύθερο κράτος αφενός περιορίζει το κόστος της κοινωνικής αναπαραγωγής που αναλαμβάνει, αφετέρου έχοντας υπό την κηδεμονία του ένα βασικό αριθμό από ΜΚΟ αποσκοπεί στο να στρέψει τις εθελοντικές τους δραστηριότητες σε τομείς όπου μπορεί να συμπληρώσει την ελλειμματική προνοιακή του παρουσία ή ακόμα και την πλήρως κατασταλτική του παρουσία.

Η «κοινωνία των πολιτών» κατασκευάζεται, ισχυροποιείται, και το κράτος κατ’ αυτόν τον τρόπο βρίσκει μια διέξοδο προς την ενεργή αντιμετώπιση των «κοινωνικών ζητημάτων», όπως για παράδειγμα το μεταναστευτικό. Η λογική όμως που κρύβεται πίσω από αυτή την πρακτική και ενισχύεται με τον ρόλο των ΜΚΟ έχει ως αποτέλεσμα να απογυμνώνει το ζήτημα των μεταναστών από την πολιτική του διάσταση. Δηλαδή, μένει στο απυρόβλητο η προσπάθεια του κεφαλαίου, είτε με ακραία υποτίμηση είτε με τα όπλα και τους φράκτες, να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές και την παγκόσμια κατανομή της εργασίας, προκειμένου να εντείνει ακόμα περισσότερο την εκμετάλλευση. Αντιθέτως ανάγεται απλώς σε πρόβλημα «διαχείρισης» της κρίσης και της κινητικότητας των ανθρώπων.

Στις κερκίδες αυτοί που διψούν για αίμα

Μία σημαντική μορφή οργάνωσης της «κοινωνίας των πολιτών» είναι και οι ρατσιστικές επιτροπές κατοίκων. Στη γειτονιά μας έκαναν την εμφάνιση τους με το όνομα Επιτροπή Κατοίκων Τούμπας για την αξιοποίηση των αποθηκών ηλεκτρολογικού υλικού του δήμου Θεσσαλονίκη. Με άλλα λόγια, μισαλλόδοξοι/ ρατσιστές/ μικροϊδιοκτήτες, μαινόμενοι μικρομεσαίοι έτοιμοι για δράση.

Τα επιχειρήματά τους απλά και δοκιμασμένα: «Η εγκατάσταση πολιτικών προσφύγων στην περιοχή της Τούμπας θα φέρει αυτομάτως την γκετοποίηση και την υποβάθμιση της».

Οι εν λόγω κάτοικοι καταναλώνοντας τόσα χρόνια ένα «όμορφο», στο φαντασιακό τους, «πάρκο» και μία «όμορφη γειτονιά» βλέπουν αυτόν τον κόσμο καθαρ(ι)ότητας που έχουν στήσει τόσα χρόνια να καταρρέει με την έλευση των μεταναστών. Η ιδανική εικόνα χαλάει. Το ιδανικό περιβάλλον για την «ανάπτυξη» στην οποία ακόμα ελπίζουν, αμαυρώνεται και μολύνεται από τους μετανάστες. Είναι η στιγμή που ο φασισμός θριαμβεύει ως η «αισθητικοποίηση της πολιτικής». Έτσι οι βαθιά ρατσιστικές πεποιθήσεις τους καμουφλάρονται στη μορφή μιας κριτικής της εικόνας που συνθέτει η συνύπαρξη «ταλαίπωρων» μεταναστών πλάι σε «παιδάκια». Και το ρατσιστικό τους παραλήρημα εκσυγχρονίζεται: η γειτονιά υποβαθμίζεται από τους μετανάστες όχι επειδή είναι μαύροι και κατώτεροι (αυτά πια δε λέγονται ανοιχτά), αλλά επειδή η κουλτούρα τους δεν ταιριάζει με το καθαρό περιβάλλον. Κοινωνικοποιούνται στο δρόμο αντί στις οθόνες των υπολογιστών, μαγειρεύουν και οι μυρωδιές είναι βαριές, μιλάνε μεταξύ τους στις γλώσσες τους κτλ.

Η «αγανάκτησή» τους απέναντι σε αυτό που θεωρούν «υποβάθμιση» της περιοχής δε σταματάει εκεί. Πίσω από τη ρατσιστική ρητορική αναδύεται το άγχος των μικροϊδιοκτητών κατοίκων να διαφυλάξουν, πρωτίστως, την αξία των ακινήτων τους. Όταν η μισαλλοδοξία συναντά την αγορά ακινήτων τότε ενεργοποιούνται όλα τα στερεότυπα περί υποβάθμισης μιας περιοχής. Οι «αγανακτισμένοι» κάτοικοι όταν δε ρουφάνε το υπέρογκο νοίκι στοιβάζοντας μετανάστες στα διαμερίσματά τους, εμφανίζονται σαν παλιοί κάτοικοι που βλέπουν τις περιουσίες τους να χάνουν την ανταλλακτική τους αξία. Γαλουχημένοι με πίστη στην ιδιοκτησία και την ασφάλειά της στρέφονται απευθείας ενάντια στους μετανάστες θεωρώντας τους αποκλειστικά υπευθύνους.

Έξω από την αρένα όσοι και όσες δε χωράμε

Όχι γιατί δεν υπήρχαν αρκετά εισιτήρια αλλά γιατί βλέπουμε τους εαυτούς μας πέρα από και ενάντια σε αυτή τη δημοκρατική αρένα. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να συνδιαλεχτούμε με τέτοιου είδους ομαδοποιήσεις, είτε είναι ρατσιστικές επιτροπές κατοίκων, είτε ενεργοί πολίτες που πουλάνε ανθρωπισμό. Δε θα τους αφήσουμε ούτε σπιθαμή στις γειτονιές μας. Για να το κάνουμε λιανά, δε μας ενδιαφέρει αυτό που λένε «αξιοποίηση» των κτιρίων γιατί αξιοποίηση βαφτίζουνε τα αφεντικά την αγωνία τους να βγάλουνε λεφτά από το καθετί, και ξέρουμε πια ότι η αξία ρουφιέται πάντα από το τομάρι μας. Δε μας ενδιαφέρει λοιπόν η παραγωγή αξίας από τα κτίρια, αλλά τα θέλουμε να γεμίζουν από τις φωνές μας και να δομούμε μέσα κι έξω από αυτά σχέσεις αγώνα. Γι’ αυτό αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας στα σημεία συνάντησης όσων περισσεύουν και στις αυτοοργανωμένες συνελεύσεις γειτονιάς όπου δεν κυριαρχεί η μισαλλοδοξία αλλά η αγωνία να αντισταθούμε στην υποβάθμιση των ζωών μας και όχι στην υποτιθεμένη υποβάθμιση των περιοχών μας. Νιώθουμε λοιπόν ζωντανοί στους κοινωνικο-ταξικούς αγώνες, στους κοινούς αγώνες με τους μετανάστες ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο.

Ας το ξαναπούμε λοιπόν: Οι μετανάστες για εμάς δεν είναι άβουλα όντα που θα άγονται και θα φέρονται όπως βολεύει τον δήμο και τους ρατσιστές κατοίκους, αλλά χειραφετημένα υποκείμενα που αντιτίθενται στην τάση του καπιταλισμού να συνθλίψει τις ζωές τους και να ελέγξει την κίνηση τους.

Δεν χωράμε στην αρένα τους για όλους αυτούς τους λόγους. Για όλους τους λόγους του κόσμου.

Μισαλλόδοξοι ρατσιστές φασίστες ούτε στην Τούμπα ούτε πουθενά

Φάμπρικα * Υφανέτ